تاریخچه کله پاچه

کله‌پاچه يک غذاي سنتي است که در خاورميانه و قفقاز جنوبي متداول است. روش طبخ آن در کشورهاي مختلف کمابيش مشابه بوده و در ايران و ترکيه کله‌پاچه، در کشورهاي عربي بلغارستان پاچه، و در جنوب قفقاز (ارمنستان، آذربايجان و گرجستان) خاش ناميده مي‌شود.

اين غذا بسيار چرب و پرانرژي است. کساني که چربي خون بالايي دارند يا کلسترول و اسيد اوريک خونشان بالاست و مبتلا به نقرس هستند، بايد از مصرف کله‌پاچه اجتناب کنند. کله‌پاچه از پختن سر و دست و پاي و اندام‌هاي دروني گوسفند (در جنوب قفقاز گوساله) تهيه مي‌گردد. اجزاي اين غذا شامل: بناگوش - زبان - مغز - چشم - گوشت صورت و پاچه مي‌باشد. واحد شمارش کله‌پاچه دست بوده و هر دست شامل يک کله و چهار پاچه مي‌باشد. آب اين غذا نيز به عنوان پيش غذا به همراه نان خورده مي‌شود.

کله پاچه غذايي ديرپز است و طبخ آن زمان زيادي طول مي‌کشد. کله پاچه را گاه با آبليمو سرو مي‌کنند.

کله‌پاچه در ايران معمولاً در رستوران‌هاي خاصي به نام کله‌پزي يا طباخي سرو مي‌شود.کله‌پزها تقريباً هميشه سر کار هستند. مواد اوليه صبح به دست طباخ مي‌رسد. طباخ تا ظهر آن را پاک کرده و آماده طبخ مي‌کند و سرانجام از ظهر تا صبح فردا آن را مي‌پزد. بر اساس يک سنت قديمي، شب‌هاي پاياني ماه رمضان فروش کله‌پزها زياد مي‌شود و مشتريان بيشتري تمايل به خريد کله‌پاچه دارند.

سند تاریخی: تازه ترین کشفیات باستان شناسی در سه کیلومتری شهر «سنخواست» در استان خراسان شمالی و در محوطه ای به نام «چلو»، به کشف یک دست کله پاچه چهار هزار ساله منجر شد. آنچه عرض کردیم، عین خبر مندرج در روزنامه هاست. از خودمان در نیاوردیم.

طبق اخبار رسیده، هیأت باستان شناسی ایران و ایتالیا، حین کاوش در این محوطه باستانی با دو قبر مواجه می شوند که در هرکدام یک دست کله پاچه گذاشته شده است.

سرپرست ایرانی این هیأت کاوش به خبرنگاران گفته است: «در کنار اجساد این دو قبر، ظروفی به شکل کاسه گذاشته شده بود که در آن بقایای سر گوسفند و چهارپاچه قابل رؤیت است. این موضوع نشان می دهد که احتمالا کله پاچه، غذای محبوب آنها بوده و پس از مرگ به آنها هدیه شده است.»